Tại một vùng biển xinh đẹp ở Bà Rịa-Vũng Tàu, có một loài hải sản đặc biệt đang làm mưa làm gió trên thị trường. Đó là hàu sữa – loài vật tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều điều thú vị.

Nhiều hộ nông dân ở xã Long Sơn, thuộc thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, đã khéo léo khai thác lợi thế từ diện tích mặt nước để thiết lập mối liên kết trong việc phát triển nghề nuôi trồng thủy sản và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ vào những nỗ lực này, đời sống của người dân nơi đây đã có những cải thiện đáng kể.

Đặc biệt, mô hình nuôi hàu sữa và cá bớp diễn ra trên sông Chà Và đã mang lại nguồn thu nhập ổn định và cao cho nhiều hộ gia đình. Những hoạt động này không chỉ giúp thúc đẩy kinh tế địa phương mà còn góp phần bảo vệ và phát triển môi trường sinh thái.

Sống khỏe nhờ nuôi hàu sữa

Trong khi nhiều người biết đến nghêu tại các cửa sông ven biển Phước Tỉnh và Phước Hải, thì khu vực cửa sông Chà Và lại nổi bật với nghề nuôi hàu, đặc biệt là hàu sữa Long Sơn. Đây được coi là một trong những đặc sản riêng biệt của vùng, phục vụ cho thị trường Đông Nam Bộ.

Ông Nguyễn Công Thức, cư dân khu 2, xã Long Sơn, đã chia sẻ về quy mô nuôi trồng của mình. Với diện tích bè lên tới khoảng 2.000m2 và gần 60.000 miếng giá thể để nuôi hàu sữa, ông cho rằng môi trường nước nơi đây rất lý tưởng cho loại thủy sản này phát triển.

Trong khi nhiều người biết đến nghêu tại các cửa sông ven biển Phước Tỉnh và Phước Hải, thì khu vực cửa sông Chà Và lại nổi bật với nghề nuôi hàu, đặc biệt là hàu sữa Long Sơn

Cầm trên tay dây hàu sữa Thái Bình Dương, ông Thức cho biết, trước đây ông từng thử sức với nuôi hàu đá. Tuy nhiên, trong ba năm gần đây, ông đã quyết định chuyển sang nuôi hàu sữa vì thời gian thu hoạch ngắn hơn, chỉ khoảng 5 – 6 tháng, trong khi hàu đá phải mất cả năm mới có thể thu hoạch. Điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả kinh tế mà còn đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của thị trường.

Sau hơn bốn tháng chăm sóc, hiện tại, hàu đã phát triển nhanh chóng với tỷ lệ sống cao, thịt dày và chứa nhiều dưỡng chất, từ đó trở thành sản phẩm được thị trường yêu thích.

Ông Thức, một người nuôi hàu, cho biết: “Hàu vỏ được hợp tác xã Thủy sản Như Ý Long Sơn thu mua với giá từ 20.000 đến 22.000 đồng/kg, trọng lượng trung bình khoảng 14 con. Mỗi mùa vụ, gia đình tôi thu hoạch từ 50 đến 60 tấn hàu. Sau khi trừ hết chi phí, lợi nhuận có thể đạt khoảng 40% tổng doanh thu.”

Cách không xa, chị Trần Thị Thúy Liên, một hộ nuôi hàu sữa Thái Bình Dương, đang ở giai đoạn thu hoạch tại bè nổi của mình ở thôn 3. Chị chia sẻ: “Với diện tích 500m², gia đình tôi thu hái gần 6 tấn hàu vỏ, mang lại lợi nhuận gấp 4-5 lần so với số vốn ban đầu. Sau khi thu hoạch mẻ này, tôi dự định mở rộng thêm một bè nữa.”

Theo nhiều hộ nuôi, so với các loại hình nuôi trồng khác, việc nuôi hàu tỏ ra ít tiêu tốn chi phí và yêu cầu kỹ thuật đơn giản. Chủ yếu, người nuôi chỉ cần đầu tư công sức chăm sóc, và việc tiêu thụ sản phẩm cũng diễn ra ổn định nhờ sự hỗ trợ từ hợp tác xã trong việc thu mua và định giá.

Theo nhiều hộ nuôi, so với các loại hình nuôi trồng khác, việc nuôi hàu tỏ ra ít tiêu tốn chi phí và yêu cầu kỹ thuật đơn giản

Gắn kết và hợp tác để phát triển nông nghiệp

Hiện tại, 18 hộ hội viên nông dân tại khu vực sông Chà Và đang hoạt động trong lĩnh vực nuôi hàu, cá bớp, cá chim vây vàng và cá mú trân châu trên diện tích gần 2ha đã thiết lập mối liên kết với Hợp tác xã (HTX) nhằm sản xuất và đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Bà Lưu Thị Bích Duyên, cư dân thôn 9 xã Long Sơn, từng là người thu mua cá. Sau ba năm quan sát sự phát triển khả quan từ những hộ nuôi khác, gia đình bà đã quyết định đầu tư vào một bè với diện tích 2.000m² để nuôi cá bớp, cá chim và cá mú thương phẩm.

Bà Duyên cho hay: “Cá mú sau khoảng 11 tháng nuôi có trọng lượng từ 5-6kg/con sẽ đến kỳ thu hoạch. Hiện nay, giá thu mua cá thương phẩm từ HTX dao động khoảng 170.000 đồng/kg. Tôi đã gắn bó với nghề nuôi cá lồng bè và nhận thấy hiệu quả kinh tế khá ổn định, với lợi nhuận thu được từ 30-50% tổng doanh thu.”

Theo Quyết định số 795/QĐ-UBND ngày 26/3/2021 của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, xã Long Sơn đã được quy hoạch để phát triển 16 tiểu khu nuôi trồng thủy sản. Trong đó, sông Chà Và sẽ có 8 tiểu khu (1-8), sông Dinh gồm 3 tiểu khu (9-11), sông Cỏ May có 3 tiểu khu (13-15) và rạch Cây Khế 1 tiểu khu, với tổng số 246 hộ và 7.137 lồng/297.469m² lồng bè.

Hàu sữa Long Sơn

Ông Nguyễn Quý Trọng Bình, Giám đốc HTX Thủy sản Như Ý Long Sơn, nhận định rằng chìa khóa thành công của một HTX nằm ở việc xác định được hướng phát triển sản xuất hiệu quả và tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm.

Sự kết nối giữa sản xuất nuôi trồng thủy sản và khai thác tiềm năng du lịch không chỉ giúp nông dân tránh rủi ro bị ép giá, mà còn nâng cao giá trị sản phẩm và lợi nhuận.

Phó Chủ tịch UBND xã Long Sơn, Đinh Thanh Tân, cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi xác định nghề nuôi thủy sản lồng bè là một trong những ưu thế phát triển kinh tế của địa phương. Ủy ban đã chỉ đạo các ngành chức năng tạo điều kiện cho nông dân vay vốn, đồng thời khuyến khích thành lập HTX và tổ hợp tác nhằm gắn kết với đầu ra sản phẩm.”

Địa phương cũng phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các lớp đào tạo kỹ thuật, kiểm tra chất lượng con giống và môi trường nuôi trồng. Điều này giúp cho hoạt động nuôi thủy sản lồng bè của nông dân trở nên thuận lợi và bền vững hơn.